Thiết Kế Chiếu Sáng Sân Golf Cần Chú Trọng Những Yếu Tố Nào?

Sân golf đã xuất hiện cách đây 500 năm và phân bố trên khắp thế giới. Tuy nhiên việc thiết kế chiếu sáng sân golf mới được tiến hành từ năm 1996 trở lại đây. Ngày nay, bên cạnh việc đánh golf, thì thú vui săn đón hình ảnh ánh điện lấp lánh soi sáng những vùng cỏ xanh của địa điểm này đang trở thành xu hướng.

Lịch sự ra đời của ý tưởng thiết kế chiếu sáng sân golf

Sân golf hiện đại bắt nguồn đầu tiên ở Scotland, nó phục vụ cho một nhóm ít những người chơi thuộc hàng vương giả cách đây cả nửa thiên niên kỷ. Lúc này, những công nghệ hiện đại còn ít, và tất nhiên, bóng đèn chưa được phát minh. Người ta chỉ có thể chơi golf trên sân cỏ và đánh khi thời tiết ban ngày đẹp.

Càng về sau, khi nền kinh tế công nghiệp phát triển, đời sống của nhiều người được cải thiện lên, đồng nghĩa với đó, quỹ thời gian của họ cũng eo hẹp hơn. Người ta bắt đầu thích thú với việc chơi golf vào chiều tối. Tuy nhiên, nhược điểm của khung giờ này là ánh sáng tự nhiên không đủ để họ quan sát, nhắm đúng hố golf. Bởi vậy, việc tận hưởng cảm giác thư giãn sau mỗi ngày làm việc gặp phải không ít khó khăn.

Năm 1996, lần đầu tiên việc thiết kế chiếu sáng sân golf được đề cập đến. Ý tưởng này mở ra một “thần thái” mới cho các sân golf hiện đại. Bắt đầu từ đó, hệ thống chiếu sáng được phủ khắp các sân golf và cả sân vận động của các môn thể thao khác.

Tuy nhiên, ở nhiều nơi, đặc biệt là Trung Quốc thời điểm đó việc thiết kế chiếu sáng sân golf gần như không có tiêu chuẩn, quy tắc hay yêu cầu cụ thể nào. Vì vậy, sự sắp xếp và hiệu ứng ánh sáng ở mỗi công trình, do mỗi công ty thi công là khác nhau. Người ta bắt đầu suy nghĩ đến việc cần đưa ra những tiêu chí trong thiết kế chiếu sáng sân golf cho phù hợp.

Những lưu ý trong thiết kế chiếu sáng sân golf

Sau một thời gian nghiên cứu, đã có một vài chỉ số tiêu chuẩn tương đối được đưa ra trong IESNA. Cụ thể khi thiết kế hệ thống ánh sáng cho sân golf, người ta phải đặc biệt lưu ý đến hiệu ứng ánh sáng của nó. Đó là:

• Tính đồng nhất và nhất quán về cường độ, sắc sáng.
• Xử lý các điểm lóa do chuyển động của golf thủ trong quá trình thi đấu.
• Xử lý tính tương phản với ánh sáng của môi trường xung quanh.
• Làm rõ yêu cầu ánh sáng của các vùng khác nhau giữa khu vực tee box, đường bóng hay vùng green.

Đây là một căn cứ để các kiến trúc sư ứng dụng vào việc thiết kế chiếu sáng sân golf. Đồng thời là cơ sở để các nhà nghiên cứu tiếp tục cải tiến chế độ ánh sáng cho sân golf ngoài trời.

Các tiêu chuẩn thiết kế chiếu sáng sân golf trong IESNA đã được sử dụng rộng rãi đầu tiên bởi Công ty thiết kế chiếu sáng đa quốc gia. Tuy nhiên, sau khi áp dụng trên khoảng 90 sân golf thì người ta thấy rằng mức độ ánh sáng ở mỗi sân này còn cần được cải thiện theo tiêu chuẩn và nhu cầu của người dùng.

Khảo sát cho thấy không ít golfer mong muốn thay đổi các thông số kỹ thuật tốt hơn. Người ta cũng chỉ ra một số tiêu chí cần được xem xét mới. Tất cả cho thấy nhu cầu đổi mới trong thiết kế ánh sáng là cần thiết.

Các phát hiện mới trong thiết kế

Ngày nay, các kiến trúc sư sân golf tài giỏi đã và đang hướng đến việc đưa ra hệ thống chiếu sáng khoa học và toàn diện nhất cho golfer. Bằng việc khảo sát thực nghiệm và nghiên cứu vật lý, họ thấy được một số vấn đề liên quan đến:

Độ rọi

Độ rọi là chỉ số quang thông ánh sáng phủ trên một khu vực, được đo bằng đơn vị lux. Nghiên cứu cho biết độ rọi dọc của ánh sáng ảnh hưởng rất lớn đến việc quan sát quỹ đạo bay của bóng và hố golf. Các nhà thiết kế chiếu sáng sân golf cần đặc biệt xem xét đến yếu tố này để đảm bảo việc chơi golf và nhìn ngắm sân golf về đêm được thuận tiện.

Từ việc khảo sát ý kiến khách hàng họ cũng nhận thấy rằng: Điểm đặc biệt của sân golf ngoài trời là ánh sáng của nó còn bị thay đổi khi chịu tác động của nước. Bởi vậy, khi thời tiết chuyển mưa hoặc có nhiều sương mù thì độ rọi của ánh sáng cũng có sự thay đổi.

Độ chói

Đây là đặc trưng của hiện tượng bức xạ ánh sáng quang học, gây khó chịu cho mắt. Ánh sáng của đèn chiếu lắp đặt trên sân golf chắc chắn cũng gây ra khả năng này. Hiện tượng chói mắt khi chơi golf là phàn nàn của nhiều người. Ngay lập tức, các nhà khoa học đã tìm hiểu cách khắc phục độ chói của ánh sáng xung quanh đèn. Họ chỉ ra hai cách:

• Thứ nhất, có thể đưa bộ điều khiển độ chói vào trong quá trình thi công sân golf để kiểm soát nội bộ. Theo đó, người ta thực nghiệm và thấy rằng nếu để ánh sáng có độ chói ở cấp độ 8 thì sẽ dễ kiểm soát ánh sáng hơn.
• Thứ hai, bên cạnh việc điều khiển và kiểm soát bên trong, còn cần kết hợp với các yếu tố ngoại cảnh để làm giảm tác động của vấn đề này.

Chiều cao và khoảng cách bố trí đèn điện

Thiết kế chiếu sáng sân golf trên phần faiway và tee box phù hợp nhất là sử dụng các cây đèn điện. Chiều cao của các cây đèn tối thiểu nên là 15m, bố trí cân đối và dày đều ở hai mặt của đường bóng. Khoảng cách giữa các cây đèn tối đa là 7m. Việc sử dụng đèn chùm cũng cho hiệu quả tốt hơn các loại đèn chiếu sáng khác.

Yếu tố cảnh quan

Sân golf ngoài trời được bố trí rất nhiều cây xanh, hố cát, hồ nước hay chướng ngại vật… Sự xuất hiện của nó cũng làm cho khả năng chiếu sáng bị biến đổi. Vì vậy, khi thiết kế chiếu sáng sân golf, các kiến trúc sư không thể bỏ qua vấn đề này. Người ta cho rằng cần bố trí đèn trong một vài tán cây xanh. Tuy nhiên điều này cần không làm ảnh hưởng đến hiệu ứng chiếu sáng chung.

Để giải quyết vấn đề này, ở một số sân, các chuyên viên kỹ thuật đưa ra giải pháp là nâng hoặc hạ que đèn xuống. Tuy nhiên việc này ảnh hưởng đến nhiều thông số ánh sáng và làm gia tăng chi phí. Bởi vậy nó chưa được sự đồng thuận của nhiều người.

Lựa chọn đèn điện chiếu sáng cho sân golf

Việc thiết kế ánh sáng cho sân golf phải chú ý đến rất nhiều yếu tố. Bởi vậy, để đạt được hiệu quả chiếu sáng cao và màu sắc tốt, người ta còn cần lựa chọn loại đèn có thông số phù hợp. Theo đó, đèn halua kim loại được cho là có khả năng tái tạo màu sắc và khả năng chiếu sáng tốt nhất. Nó đã được lựa chọn là loại đèn chiếu sáng chính cho các sân golf.

Về công suất chiếu sáng, hiện tại người ta sử dụng 4 loại đèn có các chỉ số là:

• Đèn chiếu sáng loại 1000W.
• Loại đèn công suất 1500W.
• Loại đèn 1800W.
• Đèn chiếu sáng 2000W.

Nhìn chung, cả 4 loại đèn nêu trên đều được ứng dụng đa dạng trong đời sống. Sở dĩ chúng thích hợp với sân golf vì các tiêu chuẩn độ rọi, chỉ số màu và nhiệt độ đều thích hợp. Tuy nhiên với từng đèn và sân golf cụ thể, người ta còn cần thực hiện một số công việc để xử lý tính đồng nhất, độ lóa của ánh sáng… Chẳng hạn:

• Khi dùng đèn 1000w, người ta cần lắp thêm đèn lồng phía ngoài để làm giảm độ lóa.
• Nếu dùng đèn 2000w thì ánh sáng ít đồng đều, mức độ lóa khá cao. Cần điều chỉnh màu sắc về gam màu dễ tương thích như là xanh lá.
• Đa phần mọi người thường dùng đèn 1800w hoặc loại 1500w để đảm bảo tính đồng nhất ánh sáng và kiểm soát độ chói.

Tùy vào nguyên tắc thiết kế và ý tưởng của các đơn vị mà người ta lựa chọn loại đèn tương ứng. Thông thường nguồn sáng của đèn phải có chỉ số màu sắc từ 65~ 90, nhiệt độ màu nằm ở mức 3700 ~ 5600k.

Sau nhiều cải tiến về tiêu chuẩn thiết kế chiếu sáng sân golf, ngày nay, hệ thống ánh sáng của các điểm đánh golf ngoài trời gần như đã được cải thiện hoàn hảo. Bên cạnh tính hiệu dụng trong chơi golf, người ta nhận thấy rằng, sự hiện hữu của sân golf về đêm rất tuyệt diệu. Bởi vậy, không ít golfer đã lấy việc săn đón hình ảnh sân chơi golf dưới ánh đèn điện làm thú vui thứ hai. Địa điểm này càng trở nên lung linh hơn trong các quần thể khu nghỉ dưỡng cao cấp.